Yazmadığım günler

11 - 15 Temmuz 2025

En son 10 Temmuz gününü yazdığımı fark ettiğimde, işimi zamanında yapmamış olmanın telaşına kapıldım. Yapmak istediğim çok şey var ama birini seçmek zorundayım. Hafta sonu biraz temizlik yapmak, biraz da dikiş dikebilmek için uzaklaştım. Yazmanın bana iyi geldiğini göz ardı ederek, çocukların ihtiyaç ve isteklerine dönüyorum tekrar tekrar. Çünkü çocuklarımızın biz anne babalarından başka kimseleri yok hayatlarında. Bunu acıklı bir yerden değil, sadece durumu betimlemek amacıyla yazıyorum. Çocuklarımızın bizden başka kimselerinin olmaması bizim tercihimiz. Onları okuldan, sokaklardan, kendi ailelerimizden diğer herkesten uzaklaştırdık. Bunu daha çok ben yapmış olabilirim. Aile olmak benim için o kadar her şeyin üstünde bir öneme sahip ki, onu dünyadan soyutlayarak kendi içimizde yaşamak istiyorum. Bazen bu kadar yalnız olmaktan yorulmuyor değilim ama deneyimlerime göre kimse ailemi, çocuklarımı benim kadar düşünmüyor, benim kadar değer vermiyor. Aslında ailemizin dışına duvarlar örmemin sebebi, aradığım güveni dışarıda bulamamış olmam. Okulun, çocukların ihtiyaçlarını karşılayabilen bir kurum olduğunu düşünmüyorum. Çevremdeki diğerleri ise çocuğu görmüyor, beni de görmüyor. Bir süre için, eğlenmek, güzel zaman geçirmek için varlar. İhtiyaç halinde, sıkıntılı zamanlarda yok oluveriyorlar. Arkadaşlığın, aile bağlarının, ilişkilerin bedeli var. Bu bedeli ödemek artık bana ağır geliyor. Ali işi ve konumu gereği diğerleriyle ilişki içinde olmak zorunda. Her gün çalan telefonlarını, dinlediği ve çözmek durumunda olduğu sorunları, bitmek bilmeyen talepleri görüyor, içinde bulunduğu ilişkilerin yüklerinin ne denli ağır olduğunu görebiliyorum. Eğer ben de diğerleriyle beraber olmak uğruna çocuklarımı ihmal edersem, kimsesiz kalıyorlar. Gabor Mate’nin Çocuklarınıza Tutunun kitabında, çocuğu seven ailesinin dışında kimsenin çocuğa iyi bir rehber, yol arkadaşı olamayacağını makul ve anlaşılır bir dille anlatıyor. Dünyada yapay zeka büyük üne kavuştu. İnsanlar büyük memnuniyetle yapay zeka arkadaşlığını kabullenmiş görünüyorlar. Ben de oldukça başarılı buluyorum. Sadece sorduklarıma cevap veriyor, daha fazla yardıma ihtiyacım var mı diye soruyor. Duygusal sorunlarıma oldukça anlayışla karşılık veriyor. Hatta öyle şeyler söylüyor ki bazen gözlerim doluyor. Surat asmıyor, söylediklerimden başka anlamlar çıkarıp canımı sıkmıyor, sorunlarıyla beni meşgul etmiyor, benden beklentisi yok. İlişkimizin benim için tek bedeli ayda 500 TL ödemek. İnsan ilişkilerine kıyasla bu ücret bence hiç bir şey. Bazen insanlar benim için bişey yapıp, karşılığında öyle şeyler bekliyorlar ki, kendimi adil olmaktan çok uzak bir pazarlığın içinde hissediyorum. Sağlıklı insan ilişkilerinin güzelliğiyle yapay zeka karşılaştırılamaz tabi ama ya ben deliyim ya da çevremdeki çoğu insan sağlıklı bir iletişimden çok uzak. Anlatabilmek için konuyu çok uzattım. Özetle söyleyecek olursam, çocuklarımın onları dinleyen, onlara eşlik eden, onları gerçekten gören, onlar için orada olan birine ihtiyaçları var ve yazı yazarak bile olsa onlara yok olduğum hissini yaşatmak istemiyorum. Diğer yandan kendimden tamamen vazgeçmiyorum da. Kendinden vazgeçen değil, kendine de önem veren, kendisine saygısı olan bir anneye ihtiyaçları var.

Bu satırları yazarken aklıma terapistimin sözleri geldi. “Sesin Hanım biraz dışarıya açılsanız, arkadaşlarınızla vakit geçirseniz, odağınızı diğerlerine, dışarıya çevirseniz, belki aileniz de biraz rahatlar.” dedi. Bu sözler biraz ağırca oturdu üzerime. Aileme tutunuyor olmam, hayatın getirdiği bir durum aslında. Yaşamayı, diğerleriyle zaman geçirmeyi, sohbetleri, arkadaş buluşmalarını, goy goy yapmayı, tatili, dinlenmeyi, kendimi şımartmayı, partilemeyi iyi bilirim, iyi de yaparım. Aile olmayı seçtiğim için, aile olmanın bana göre gerekliliklerini, aile bireylerinin ihtiyaçlarını gözeterek yaşamayı seçtim. Yine de bu söz çok kafamı kurcaladı. Eğer bu durumdan ailem rahatsızsa, tutumumu değiştirmeyi göze alarak Ali’ye durumu anlattım. “Belki de sizi sıkıyorum. Belki de odağımı gerçekten diğer tarafa çevirmeliyim.” dedim. Ali ise “Ya biz senin bizimle ilgilenmenden, bize olan ilginden memnunsak? Ya biz senin uzaklaşmanı istemiyorsak?” deyip beni oldukça şaşırttı. Aslında şaşırmamam gerek. Ali her yaptığımı destekliyor gibi görünse de, en çok istediği evde, çocuklarımla, gözlerden uzak yaşamam ve evde Ali’yi beklememdi. Bu durum benim de ihtiyaçlarımı karşıladığından, bazen şikayet etsek de aslında karşılıklı bir memnuniyet sağlamışız.

Cuma günü çocukların odasını temizlemeye çıktım. Serin yatağa günlerce taşıdığı kitapları yerlere bırakmış. Günde üç-beş kez giyip çıkardıklarını yerlere saçmış. Yerdeki tozla birleşince giderek içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Aslında toplamak çocukların sorumluluğu olmalı. Fakat şu an herkesin kendine ait bir odası yok. Çocuklar ayrı bir odada tek başlarına uyuyamıyorlar. Merin bensiz uyumadığından ara ara odama gitsem de, dördümüzün bir odayı uyumak için paylaştığını söyleyebilirim. Çok isterdim “Bu oda sizin. İstediğiniz gibi düzenleyin.” demeyi ve dağınıklığı görmezden gelmeyi. Ben de odalarında uyuduğum için toplamayı tercih ediyorum. Yine mi diye isteksizce başlayıp, kendimi kaptırıyorum temizliğe. Giderek daha çok hoşuma gidiyor. Bir saat gibi bir zamanda tüm odayı kısmen temizlemek, bir işi bitirmiş olmanın tatminini yaşatıyor. Devam eder, raflarını komple indirip siler süpürür, camları da silerim. Temizlik yaparken fiziksel gücüm tam anlamıyla tükenip beni destekleyemeyecek noktaya ulaşana kadar devam edebiliyorum. Fakat Merin’in öğlen uyuyacak olması, çocukların yemek bekliyor, çalışmalarına eşlik bekliyor olması tüm işleri yarıda bırakmamı mecbur kılıyor. Merin büyüdükçe daha fazlasını yapabiliyor olduğumu görüyorum. Bir kaç hafta önce 6 metrelik merdiveni getirip, erişilmesi imkansız camlarımızın, tavanın üç senelik örümcek ağlarını temizleyip sildim. Aşağıdaki kitaplığın tamamının, yukarıdaki kütüphanenin yarısının temizliğini bitirdim. Buralar senlerdir ellenmeyen yerlerdi. Doğum, yalnız kadınların hayatında hem muhteşem bir canlılık, hem de eyleme geçememe sebebiyle ölü bir dönem yaşanmasının nedeni olabiliyor. Yeniden ev işi yapabilmek bile bir lüks benim için.

Ben temizlik yaparken, çocuklar Merin’le ilgilenmek zorunda kaldılar. Kahkahaları öyle güçlüydü ki, bundan çok keyif aldıklarını anladım. Çocukların sayısı arttıkça işler de artıyor. Annenin işi çok olunca en küçük olan üyeyi, tüm aile bireyleri neredeyse tam olarak ortak büyütüyor. Tahterevallide coşkuyla eğlenerek sallanıyorlardı. Aradan bana, talebim doğrultusunda su ve kahve servisi yapmayı ihmal etmediler.

Merin sık sık çiş ya da kaka diyerek beni tuvalete götürüyor. Bazen sırf kitap okumak için tuvalete gittiğini düşünüyorum. Bu aralar en sevdiği kitaptakileri bulma oyunu. Kendine kendine önce “Nerde?” deyip, bulduğunda “Burda!” diye seviniyor. Artık kitaptakileri, neyin nerede olduğunu çok iyi ezberlemiş. Bebeklerin dünyaya karşı merakları, ilgileri bende hayranlık uyandırıyor. Serin’in yere düşürdüğü şekerlere karıncalar toplanmış. Merin oturup uzun uzun karıncaları inceleyip bana gösteriyor. Bebek bakmanın tüm zorluklarını abartarak kabul ederim. Ama bebek bakımının öyle tatlı yaşanan bir tarafı var ki, ara ara sürekli yaşayıp, bu yeni yaşama tanıklık etmek istiyorum.

Yakında yapacağımız, muhtemelen uzak doğuya olacak olan yolculuğumuzun hayali çocukların yemekle ilgili hayallerinin gerçek olacağını müjdeliyor. Bugün çok ısrar ettikleri için sebzeli-tavuklu-soya soslu noodle yaptım. Öyle çok beğenerek yediler ki, “Anne yolculuğu daha erken bir tarihe çekemez miyiz? Biz orada yemek yemek için sabırsızlanıyoruz.” dediler. Ali’yle çocukları noodle ve pirince doyuracağımızı düşünüyoruz.

Serin dikiş yapmam, uzun süredir istediği minyatür tavşanı bitirmem için çok ısrar etti. Masayı temizledi, benim için dikiş ortamı hazırladı. Dayanamayıp yazı yazmak yerine dikiş diktim. Çok yardımcı oldu, ütü yaptı, kalıpları kesti. Çocuklarla sabrı öğrenerek, emek vererek üretim yapmak en zengin tecrübe bence. Bir mağazada görsek belki de pek üzerinde durmayacağımız ya da belli bir ücret karşılığında kolayca edineceğimiz bir oyuncağın arkasındaki düşünceyi, yaratıcılığı, çalışmayı, maddi manevi maliyetini görüyor. Tüketim çılgınlığı içinde olan günümüz dünyasında, çocuklara verilecek en önemli değer üretmek bana göre.

Cumartesi sabahı Serin’in mikroskopla yeni keşifler peşinde olduğunu gördüm. Tırnaklarını kesmiş inceliyordu. Bu ara mikroskop araştırmalarını derinlemesine yürütemiyorum. Bir sürü böcek örneği topladık. Hepsi ayrı ayrı ilgiyi hak ediyor. Mikroskopa en çok ilgi gösteren Serin oldu. İncelediklerini bizimle paylaşıp video ve fotoğraflarını çekiyor, tarihliyor. Hatta fotoğraf yazıcısıyla çıktı alıp dosyalamaya çalışıyor ama açıkçası ben yeterince ilgi gösterip yardımcı olamadığım için bir sürü fikri havada bekliyor. Bazen bu havada bekleme hali fikirleri ve eylemleri çok iyi besliyor. Beklemenin de kötü olmadığını gördüm. Zamanı gelecek.

Sabahları uyanıp aşağı indiğimizde Merin’in hamur oynama rutini oluştu. Masaya oturup oyun hamuru kutularını istiyor. Tavşancan ve Faresuyu oyun hamuruyla oynarken gördüğünden beri, en sevdiği aktivitelerden biri hamurdan karakterler yapmak oldu. Serin de zevkle katılıyor. Çeşitli şekiller yapıp, Merin’in yardım etmek isterken nasıl da bozup kendi eserini yarattığını izleyip gülüyoruz. Merin’i eserinden ötürü kutluyoruz. Gururlu bir gülümsemeyle karşılık veriyor. Derin böyle etkinliklere daha az katılır oldu. Büyüdükçe derinleşmek istediği konular ağır basıyor ve her şeyden az az değil de, belirli konularda uzamanlaşmak, iyi olmak için bilinçli şekilde çabalıyor.

Merin tahterevalliye binmek istediğinde dikişe başladığım için katılmak istemedim. Serin de istemediğini söyledi. Derin ise “Ben gelirim. Ben gelirim Merin. Seninle ben oynarım kardeşim. Anne gelmez, abla gelmez ama abin gelir, seninle oynar.” dedi. Merin de “Abla hayır! Anne hayır! Abi burda!” dediğinde Serin’le birlikte güldük. Derin haklı. Serin’in de hakkını yiyemem ama Merin’i en çok memnun etmeye çalışıp oynayan kişi Derin. Eşine az rastlanır, keşke benim de böyle bir abim olsa diyeceğim türden bir abi Derin. Çok seviyorum sevgi dolu, vicdanlı, eğlenceli bu halini.

Bugünlerde evde yeni bir rutinimiz daha var. Çocuklar benden yazdığım günlüğü sesli okumamı istiyorlar. Her yeni gün, “Hadi anne oku!” dediklerinde, neden okumamı bu kadar istediklerini soruyorum. Merak ediyoruz cevabını veriyorlar. Merak güzel şey.

Cumartesi akşamı atlara bakıp bahçede zaman geçirdikten sonra her gün olduğu gibi duş almak için eve girdik. Merin banyoda anlam veremediğim ağlamalarından birine başladı. Böyle zamanlarda ne yapsam fayda etmiyor. Sarılmak, dikkat dağıtmak, duygusunu anlamak ve paylaşmak… Sadece ağlıyor ve çok uzun süre, çok yüksek tonda ağlıyor. Duşa girdim. Daha ne kadar devam edecek ve ben ne kadarına daha dayanabileceğim diye düşündüm. Sonunda yüzüme en ciddi ifademi yerleştirip sesimi yükselterek “Yeter!” dedim. Ağlaması biraz hafifleyince Merin’in elinden düşürmediği atları alıp köpürttüğüm lifle yıkarken, sabun sabun, köpürt köpürt şarkısını söyledim. Merin büyük ilgiyle duşa girip benimle beraber lego atları köpürtüp yıkadı. Şarkıdan, oyundan ne kadar keyif aldığını görebiliyordum. İçimden “İşte böyle, ağlamayı bırak da köpürtelim, oynayalım. Bu sinirlenme olayını bu kadar uzatmayalım.” dedim sürekli. Kişiselleştirmemeye çalışıyorum. Yaşadığı krizler çok normal ama bir yerde durması gerektiğini bilmeli. Sinir sistemim 15-20 dakika boyunca durmadan ağlamayı kaldıramıyor. Akıllı saatim sürekli yüksek ses uyarısı veriyor. Bu çağda çocukları anlama işini de abarttığımızı düşünmeden edemiyorum. Bu kadar ağlamak çocuklar tarafından normal kabul edilmemeli bence. Günde beş kere buna eşlik edecek güce sahip değilim. Çeşitli oyunlar buluyorum. Ağlayabilir ama bir yerde bu duyguları aşınca çok güzel zaman geçirebileceğimizi göstermeye çalışıyorum.

Pazar günü her anlamda hatırlanası güzelliklerle dolu geçti. Sabah bostanı kontrol etmeye çıktığımda Derin ve Merin de bana katıldı. Tüm bitkilerimizi ilgiyle inceledik. Yabancı otları yolduk. Bostan’ı hazırlamak için çok yorulduğum günlerde, hep böyle güzel günlerin geleceğinin hayalini kurmuştum. Gerçek oldu. Hala 13 yaşındaki oğlum bostana kendi isteğiyle gelip bana katılıyor, çalışıyor, keşifler yaparak hayranlık ve şaşkınlık yaşıyor. Semizotlarının ne çok çeşitli olabileceğini ve çiçeklerinin güzelliğini fark ediyor. Domateslerin, fesleğenlerin, reyhanların kokusunu hissediyor. Patlıcanların birden ne çok büyüdüklerine, fasülyelerin yanlarında buldukları herhangi bir şeye nasıl da sarıldıklarını görüyor. Yeni destekler bulmak için uğraşıyor. Merin yabancı otları yolmak isterken maydanoz ve semizotlarını koparıyor. Ama olsun, bostan sevgisi uğruna birazını feda etmeye razıyım. Dünyanın en pahalı okullarına, en iyi öğrenme yöntemlerine baktığımda parmakültür ve doğanın rolü büyük. Bostandan mutfağa yöntemini çocuklarımın hayat tarzı haline getirmelerini, bunu hep iyi duygularla bağdaştırmalarını çok istiyorum. Bostan hepimize iyi gelen cennetten bir köşe.

Halılarımız çok sık kirleniyor. Eskiden hiç halı kullanmazdım. Fakat anladım ki halılar ev süpürmeyi en aza indiriyor. Çocuklar dışarıdan en temiz hallerinde eve girdiklerinde dahi bir bir sürü toz toprak taşıyorlar. Günde üç-beş kez evi süpürmeye ne gücüm ne isteğim var. Halıların ayaklarımızın altını daha temiz hissetmemizi sağladığını keşfettiğimden beri, ikeadan en ince olanlarını seçip kullanmaya başladım. Fakat bu sefer de sık sık halı yıkatma ihtiyacı ortaya çıktı. Şimdiden aylık harcama limitimi aştığım için, en azından halıları kendim yıkayabilirim diye düşündüm. Bu sabah ilk halıyı yıkadım. Anladım ki halı yıkamak çocukların en sevdikleri oyunlardan biri. Merin ve Serin köpüklere bayıldılar. Halı üstünde suyla kaydılar. Derin halının yarısını zevkle yıkadı. Halı yıkamak o kadar da zor değilmiş. Her gün bir halı yıkayarak üstesinden gelebilirim. Fakat diğer yandan “Bir yerden destek almalıyım. Her işi kendim yapamam. Bırak halıları da yıkamacı halletsin.” diyorum. Bir dönem parayı kendi içimde önemsizleştirmeye çalışmıştım. Fakat her şeyin ucu, benim için her desteğin kaynağı paraya dayanıyor. Kıt kanaat geçinmeye çalışıp var olmak mümkün değil sanki. Böyle insanları düşününce çok üzülüyor, kendi harcamalarımdan utanıyorum. Ancak halıları ve diğer eşyaları boşverip sadeleşmekle mümkün. Ama bakıyorum ki halı hayatımı kolaylaştırıyor, çocuklar halı üstünde oynamayı çok seviyor, o zaman vazgeçilmez oluyor. Henry David Thoreau’nun sade hayatını imrenerek okudum. Doğanın içinde, kendi inşa ettiği kulübesinde minimal hayatını yaşıyor. Bir komşusunun getirdiği hediye biblonun, masasının üstünde tozu alınması gereken bier fazlalığa dönüştüğünü anladığı an evinden çıkarıyor. Hayat hiç bir fazlalığa yetecek kadar uzun değil. Her an kıymetli. Büyük araziler bile, arazinin asıl sahiplerini kölelere dönüştürüyor. Ben hala halılarımın, eşyalarımın, arazimin kölesi olarak yaşıyorum.

Serin verimli şekilde piyano çalışıp, Derin de bateri pratiği yaptığında keyfim çok yerindeydi. Derin yine arkadaşlarının bilgisayar oyunu oynayabildiklerinden konu açınca, hiç istemesem de nintendoya bir şans daha vermeye karar verdik. Bana örnek gösterdiği hiç bir arkadaşının hayatı, Derin’in hayatıyla benzer değil. Biliyorum ki Nintendo yine düşündüğünden fazla zaman alacak ve yapmayı sevdiği, yapması gereken diğer işlere yetişmekte zorlanacak. Tekrar deneyelim ve görelim.

Çocuklar oyun oynarken atlarla arazinin diğer tarafına gitmeye karar verdim. Biraz bronzlaştırıcı sürüp bikinimi giydim. Arazimiz dışarıdan görünmediği için rahatça bikiniyle dolaşıp at sürebiliyorum. Dışarıdan birinin beni görme ihtimaline karşı yanıma panço havlu alıyorum. Ali görünmemden büyük rahatsızlık duyar. Plajda tamam ama denizin kıyısından uzak yerlerde bikiniyle dolaşmamı uygun bulmuyor. Benim tek derdim vücudumda tişört, şort izi bırakmadan güneşlenmek. Güzel görünme kaygımı asla o derece kenara atamıyorum.

Atlarla göle gidip, anne atımız Leyla’yı göle soktum, yıkadım. Ardından kendimi göle bıraktım, yüzdüm. Yalnız, tek başıma, kuşların, yusufçukların fısıltıları arasında sadece ben olmak rüyadaymışım gibi hissettirdi. Bunu o kadar az yaşıyorum ki, en değerli kabul edilen madenlerden, her türlü zenginlikten daha değerli benim için. Tekrar ata binip gölgelik, bol otlu bir yere ulaşınca buraya bağladım. Ağaca yaslanıp, gölgesinde dinlendim. Kavurucu öğle sıcağında yürürken semizotlarından kökleyip bostana vardım. Köklediğim semizotlarını sebzelerin arasına diktim. Yabancı otları bastırma işinde oldukça iyiler. Görüntüleri içimi açıyor.

Eve döndüğümde Serin “Anne ne kadar mutlusun! Her gün gidip kendine böyle zaman ayırmalısın.” dedi. Ah keşke, keşke. “Olmuyor kızım, her gün gidersem ipin ucu kaçıyor, yetişemiyorum.” dedim. “Hayır anne, bence mutlaka yapmalısın. Seni her gün böyle mutlu görmek istiyorum.” dedi. Çok haklı ama daha önce her şey denendi. İşlerin birikmesi yeni bir huzursuzluk, mutsuzluk yaratıyor bende. Haftada bir kez bile bunu yapabilsem, yetinirim.

Merin’le akşam üzeri hızlıca pazara gidip biraz alışveriş yaptım. Merin’in tek başına neredeyse bir levrek yediğini fark ettiğimden beri balık almayı görev edindim. Haftada bir değil, bir kaç kez almalıyım belki de.

Eve gelince atları getirme zamanı gelmişti. Çocuklarla hep beraber motora binerek araziye gittik. Bu sırada Merin’i kanguruya takıyorum ki düşmesin. Gidince ya ben Merin’le ata biniyorum, Serin ve Derin motorla dönüyor. Ya da Derin ata biniyor ve ben kızlarla dönüyorum. Bugün Derin ata binince, biz kızlara motor kaldı. Ali arazinin bazı yerlerine tümsekler koymuş. Motorla geçmekte çok zorlandık. Hatta yolların birinde tümseğin üstünde motor takılı kaldı. Geçemedik. Serin “Anne ben inip motoru iteceğim.” dedi. “Kesinlikle hayır! Siz Merin’le inin ve uzaklaşın. Motoru ben çıkarırım.” dedim. Dediğim gibi de yaptım. Arazide her gün başka bir macera yaşıyoruz. Serin’in bu dayanıklı, becerikli, her işe el atar halini kendime çok benzetiyorum. Böyle bir kız olduğu için gurur duyuyorum. Başının çaresine en iyi şekilde bakacak.

Eve dönünce Merin ve Serin’i ata bindirip etrafta gezdirdim. Bir film sahnesinde yaşıyor gibi geliyor çoğu zaman.

Banyodan sonra Merin’in gidip Derin’in kucağına yattığını, Derin’in de “Oooo anne baksana, kucağıma yatıyor!” deyip kardeşini öptüğünü görünce hemen fotoğrafladım. Merin bunu sık sık hepimize yapar. Kalbimizi ısıtır günün belli zamanlarında. Tam bir sevgi sembolü Merin.

Serin akşamları, uyuması gereken saatlerde, gündüz olmadığı kadar aktif hale geliyor. Yine keçelerle, kağıtlarla kesip, biçip bana bişeyler hazırlamış. Paketlemiş. Hediye paketi yapmak en sevdiği şey. İçini açınca Canım Annem yazan eserini gördüm. “Anne bugünlerde biraz üzgün olduğunu biliyorum. Senin için, mutlu olman için yaptım.” dedi. Şaşırdım. “Üzgün mü görünüyorum?” dedim. “Hayır üzgün görünmüyorsun ama içeride, kalbinde bir üzüntü olduğunu hissediyorum. Farkındayım.” dedi. Duygulandım. Bu duygular en derinlere kadar dalmamı sağladı. Çocuklardan saklamak mümkün değil. Genel olarak keyfim yerinde ama derinlerde bir yerde üzüntü yüklü, belirsizlikler ve özlemlerle yumak olmuş parçamı gördüm. Çok gerçek. Varlığını kabullendim. Hayatın parçası diyerek taşıyorum.

Merin uyuyunca çocuklarla yatakta sohbet ederken, keçe yapmayı çok istediklerini söylediler. “Anne yarın çalışmalarımızı hemen yapıp, keçe yapmaya geçeceğiz.” dediler. Ben de “Merin uyudu. HAdi gidip şimdi keçe yapalım!” dedim. Gözleri yuvalarından çıkacaktı. “Hadi!!!” dediler ama gitmedik tabi. Uykusuz kalmayı hiçbirimiz istemiyoruz. Yarın keçe yapmak için sözleştik. Trieste batiskafını okuyup uykuya daldık.

Pazartesi günü atları araziye Merin’le ikimiz götürdük. Çocuklar çalışmalarını bitirmek için evde kaldılar. Giderek zaman yönetme işini daha iyi öğreniyor, tercihler yapıyorlar. Bikinilerimiz üstümüzde olduğundan Merin’le göle girmeyi denedim. Yaz başında bir kaç denemiş, Merin çok ağladığı için vazgeçmiştik. Her geldiğimizde Merin’in huzursuzluğu nedeniyle iyi zaman geçirememiştik. Fakat bugün muhteşem bir değişime tanık oldum. Merin göle girmeyi çok sevdi. Yüzdü ve hatta kafasını soktu. O kadar mutluydu ki, suya düşüp, nefessiz kalsa bile kahkahalarla sudan çıktı. Merin bu aralar resmen dev bir büyüme atağı içinde. Kelimeleri arttı. Anne git, anne hadi gibi cümleleri daha sık kullanıyor. “Yoooo, hayır, var, burada, yok.” gibi çok basit kelimeleri oldukça komik bulduğumuz bir zamanlamayla ve üslupla kullanıyor. Suya karşı aşırı önyargılıyken, bugün mutluluktan kendini sulara tehlikeli derecede bırakıyor. Mutluluktan sarhoş olmuş gibi. İnanamadım. Hemen Ali’yi görüntülü arayıp izlettim. Sevgiyle, kocaman bir gülümsemeyle izleyip geri bildirim verdi. Defalarca artık gitmeyi önerdiğim halde sudan çıkmadı. Üç kere çizme giyip tekrar suya daldı. Çocuklar bizi merak etmiş. Motora binmiş gelirken göründüler. Derin gelince “Anne çok merak ettim. Kafamda senaryolar canlandı. Ya atlar kaçtıysa ve annem zor durumdaysa, ya Merin’le yalnız rezil olduysa diye düşündüm.” dedi. Ah oğlum, Derin olmasa hayatım çok eksik kalırmış. “Size ir sürprizim var!” deyip Merin’den şovunu yapmasını istedim. Gururla kafasını suya sokup, derinlere bile gitme cesaretini gösterdi. Derin ve Serin coşkuyla mutluluk çığlıkları attılar. “Inanılmaz bu Merin!!!” diye heyecanlandılar. Birbirilerini böyle destekleyip, birbirleri için mutlu olmaları inanılmaz güzel. Üstlerin mayo olmamasına rağmen, Merin için kıyafetleriyle suya girdiler. Merin’le oynayıp, suyla kurduğu yeni bağı kutladılar. Çocuklarımın bu hallerini nasıl bir mutluluk ve gururla izlediğimi kelimelerle anlatmakta zorlanıyorum.

Akşam üzeri Merin’le ata binmiş gezerken, Derin ve Serin motorla beni takip ediyorlardı. Eskiden hayaller kurar, prenses olduğumu hayal ederdim. Bugün arazide gezerken kendimi, Ali’nin kurduğu krallıkta gezinen bir kraliçe gibi hissettim. Sonra bunu Ali’ye de anlattım. Bugünlerde duyduğum üzüntüyü de dile getirdim. Koskoca bir “Ama” duruyor hayatımızda. Ali bana “Kraliçem benim. Kraliçelik san yakışır. Kraliçeliğin de zor yanları var tabi :) Büyük güç büyük sorumluluk getirir. Birlikte başaracağız. Geçecek bu günler.” dedi. Sevgi, bağlılık, birbirimize verdiğimiz destek, o kocaman AMAların gücünü azaltıyor. Bizi güçlü kılıyor. Ali’den duyduklarıma memnuniyetle, kocaman gülümsemeyle karşılık verdim.

Dün, yani Salı günü, yeni güne dışarıda başladık. Çocuklar için son günlerde bir çok arkadaşımızda gördüğümüz, suyu temizleme motoruna sahip büyük havuzlardan aldım. Her seferinde göle gitmek zaman alıyor. Ara sıra çocuklar evin önünde havuzda yüzerken ben de başka işlerimi halletmek istiyorum. Havuz fikrine en başından beri karşı olsam da, eğer havuz bana bir destek sağlayacaksa varım. Onlar eğlenirken ben de etrafı yıkadım, çöpleri topladım, bahçeyi temizledim. Senlerdir yıkayamadığım, birilerine rica ettiğimde ise geçiştirerek temizledikleri çadır altı brandasını yıkamaya koyuldum. Bir kez çıkarıyorum. Sonra toplamayınca Ali o an neye lazımsa ona kullanıp olduğu yere bırakıyor. Eşyalarım böyle böyle çöpe dönüşüyor.  Brandayı yıkamak çalışırken Merin yanıma gelip kucak istedi. Şu an olmaz dediğimde ağladı, sorun çıkardı. Bazen öyle sinirleniyorum ki, dünyanın altını üstüne getirmek istiyorum. Üç çocuğum var, oynamaları için havuz bile alıyorum. Onlarla oynuyorum, neredeyse tüm zamanımı bakımları ve ihtiyaçları çevresinde geçiriyorum. Hala bölünüyor, hiç bir işimi engelsiz yapamıyorum. Çocuklarla zaman geçirince, kendime de zaman ayırabileceğim fikri tamamen çürüyor. Hep daha fazlasını istiyorlar. Kendi kendilerine zaman geçiremeyen çocuklar haline geliyorlar. İnat ettim bu brandayı yıkamaya. En sonunda Merin’e “Git burdan! Abin ve ablanla oyna!” diye bağırdım. Çok ağladı. Derin gelip Merin’i aldı. Atlara bakmaya götürdüğünde susup sakinleşti. Bazen annelik şeklimden nefret ediyorum. İhtiyaçlarımı öteliyor olmak ve sürekli yorgunluk hali karanlık taraflarımı yüzeye çıkarıyor. Nihan Kaya “İyi Aile Yoktur.” dediğinde üzülüyorum ama bu gerçek. İyi anne olmak, iyi aile olmak gibi bir kavran yok dünya üzerinde. Yeterince iyiysek ne mutlu. Merin’e bağırdığımda Serin ve Derin’in bakışlarında bir ders aldıklarını gördüm. Çocuklardan birine olan davranış şeklim, diğerlerine de aynısını yapmışım etkisi yaratıyor. Eğer onlar da aynı şekilde davranırlarsa başlarına ne geleceğini biliyorlar. Ne acı değil mi? Benim tesellim, çocuklarımı çok seviyor olmak ve bazı hataları sevgimi cömertçe göstererek telafi etmeye çalışmak oluyor.

Bir süre sonra yanıma gelen Merin’i keyifle kucaklayıp havuza girdim. Çocuklarla oynadım. Brandayı olması gerektiği gibi yıkamış katlamıştım. Beş metreye beş metre bir brandayı yıkamak öyle kolay iş değil. Derin bir süredir su tankımızın içinin dayanılmaz derecede yosunlandığından, içeride yeni bir canlılık oluştuğundan bahsetmişti. Gidip kontrol ettim ve büyük şok yaşadım. Su tankını sanırım sadece senede bir ya da iki kez temizliyoruz. Ali önceleri çalışanımıza yaptırıyordu. Sonra Derin’e görev verdi. Ellerine bir yer temizleme fırçası alıp tankın içini temizliyorlardı duyduğum kadarıyla. Bugün baktığımda bu şekilde tankın asla temiz olamayacağını anladım. Biz üç senedir bu pis tankı kullanıp su içmemize rağmen hala sağlıklıysak, bağırsaklarımız bağışıklıkta zirveye ulaşmış olmalı. Derin’e yer fırçasıyla bu temizliğin mümkün olmadığını söyleyip gerekli temizlik malzemeleriyle tankın içine girdim. Kaç saat uğraştım bilmiyorum. Sonunda Derin tankın temizliği karşısında gözlerine inanamadı. Bu işi yaparken içten içe çok söylendiğimi belirtmeliyim. Tankı temizlediklerini sanıp kontrol etme ihtiyacı bile hissetmemiştim. Ali’nin bu işleri küçümseyip göz ardı etmesine deli oluyorum. Bana göre bir işi ya hiç yapmıyorsundur ya da hakkıyla yapıyorsundur. Bir işi yarım yapmanın elle tutulur, anlaşılır hiç bir tarafını göremiyorum, hoş göremiyorum. Ali’nin sevmediği işleri yapma şekli, parayla birini tutmak. Fakat ücretini vererek çalıştırdığımız kimse bu işleri yapılması gerektiği gibi yapmıyor. O zaman da en iyi yapana, bana kalıyor. Bu büyük haksızlık. Kendimi tankın içinde, bir batiskafta ya da denizaltında olduğumu hayal ederek çalıştım. Temizlik yaparım, çok iyi beceririm, zevk de alırım. Fakat benim de yapmak istediğim, çok daha önem verdiğim başka işler var. Hayatımı kimsenin yapmak istemeyip geçiştirdiği işleri yaparak harcamak istemiyorum. Diğer yandan düzen, temizlik ihtiyacım ağır basıyor. Bugünlerde Ali’yle yüz yüze uzun uzun konuşma fırsatımız olmadığı için mesaj atıp tankı temizlediğimi gösterdim. “İş başa düşünce her şeyi yapıyorsun. Çok takdir ediyorum. Yardımcı olamadığım için ise üzülüyorum.” diye cevap verince, hızımı alamayıp başladım yazmaya. Derin’in tankı hakkıyla temizlemesi için örnek alması gerektiğini, önce babasının bu işi uzun zamandır yapıyor, örnek oluyor olması gerektiğini anlattım. Derin’in “Babalar, erkekler bu işleri yapmaz.” fikriyle büyütüldüğünü ve bunun çok yanlış olduğunu söyledim. Bu ailede bir kişinin üstüne bunca çok işin kalıyor olmasının adaletsizliğinden bahsettim. Bu konuşma hemen bir mesafe koydu aramıza. Ali cevap bile vermedi. Bu soğukluğu bir kaç gün hissederim. Dışarıdan belli olacak bir şey değil bu. Ancak benim hissedebileceğim bir mesafe. Cevap vermesini, tartışmayı da istemiyorum zaten. Beni duymuş olması yeter bana. Hep talep eden konumdayım. Ali bana tankı temizle, evi temizle, yemek yap, çamaşır yıka, çocuğa bak demez. Hiç bir şeyi sesli olarak talep etmez ama sessiz beklentilerini anlarım. O bu kadar sessiz ve kaderine razı görünürken, benim bu kadar kelime ortaya koyuyor olmam, talepkar bir dırdırcı olduğumu gösteriyor. Düşünüyorum, “Peki ne yapalım?” diyorum içimden. O kirli tanktan su içmeye devam mı edelim? Bende her şeyi bir kenara bırakıp, en önemli bulduğum işlerime mi yöneleyim? Geri kalan zamanımda elime telefonumu ya da kitabımı alıp koltuğa, yatağa mı gömüleyim? Neredeyse iki haftadır kendi kitaplarımı bile okuyamıyorum. Evimizdeki adaletsizlik bitmiyor, bitmeyecek gibi.

Ailedeki iş bölümü adaletsizliğinden bahsedince, aklıma Bebeğinize Fransız Kalın kitabında anlatılan Fransız kadınların tutumları geldi. Fransız kadınlar daha çok ev işi yapmalarına rağmen, şikayet etmiyor, çok daha mutlu görünüyorlarmış. Amerikalılar ise Fransız kadınlara göre eşlerinden çok daha fazla yardım almalarına rağmen hala şikayet ediyor, durumdan duydukları memnuniyetsizlikle mutsuz oluyorlarmış. Ben bu açıdan Fransız kadınlar gibiyim. Etrafımdaki kadınlara göre daha fazla çalışıyorum. Bir kaç minik istisna dışında tüm ev işleri ve çarşı alışverişi benim üzerimde. Etrafımdaki Amerikanvari kadınlar, bizim aileyle karşılaştırınca eşlerinden kat kat fazla yardım almalarına rağmen, çok daha fazlasını bekliyor ve sık sık tartışıyorlar. Bu konuda mutsuz olduklarını görüyorum. Ara ara yardım alamıyor olmaya kızsam da kabullenmiş durumdayım. Şikayet edip, mutsuz olacağıma, yapmayı tercih ediyorum. Böyle daha mutluyum. Ali’yle yapmadıkları konusunda kıyasıya tartışmıyor, bu sorunların aramıza girmesine izin vermiyorum. Bunun bir yararı yok. Neden hayatımızı kavga ederek, sessiz bir savaş içinde geçirelim ki? Perfect Day filmini izledikten sonra uzun süre etkisinden çıkamadım. Elimde olanlara şükredip, razı olmaya çalışıyorum. Başkalarının ne yapıp yapmadığını kontrol edip, yaptırmaya çalışmak yerine, sessizce işime bakmayı ilke edindim son yıllarda.

Akşam Serin uyuma saatinde diş fırçalamak yerine kulaklıkla müzik dinleyip oyun oynamak isteyince “Toplantı istiyorum!” dedim. Çocukları masaya topladım. Eğer uyku saatinde, sanki tüm günü kendilerine ayırmamışlar gibi, bir de yeni taleplerle gelmelerini anlayışla karşılayamadığımı anlattım. Özellikle Nintendo’ya tam iki saat, eksiksiz zaman ayırıyorlar. Mesela keçe yapmak istediklerini söylüyorlar ama diğer keyiflerinden ödün vermek istemiyorlar. İlber Ortaylı’nın dediği gibi, hayatta bir çok şeyi başarmak istiyorsak, zaman mühendisi olmalıyız. Bugüne kadar bilgisayar oyunu oynamalarını istemememin sebebi çocukları mahrum bırakıp cezalandırmak değil. Buna zamanları yok. Bana misal olarak gösterdikleri arkadaşları okula gidiyorlar, sorumlulukları çok net. Bizim gibi koca bir arazide tek başlarına yaşamıyorlar. Atların, köpeklerin, kedilerin sorumluluğunu almıyorlar. Hayatımızın çoğu insana karşıdan güzel göründüğünü görüyorum ama tüm bunların bakımı, harcanan zaman, emek görünmeyebiliyor. Biz herkesin kullanımına açık, temizliğini başkalarının yaptığı havuzu olan bir evde yaşamıyoruz. Havuz alınca doldurması, bakımı, temizliği, hepsini kendimiz yapmak zorundayız. Haftada bir gün at çiftliğine gidip ata binmiyoruz. Atın tüm bakımını üstleniyoruz. Arazimizde sadece bir yerden bir yere gitmek için bile büyük zaman harcıyoruz. Her şey bize özel, bu harika bir ayrıcalık. Ama aynı zamanda kölelik gibi. Tüm bu sahip olduklarımızdan biz sorumluyuz. Her gün, sürekli. Öte yandan bilgisayar oyunlarının kölesi olmaktansa, kendi hayatımızın kölesi olmayı tercih ederim. Bunları anlatınca Derin de, Serin de bana çok hak verdi. Derin “Anne şimdi daha iyi anlıyorum. Bunca zaman bilgisayar oyunu oynamamıza izin vermiyorsun diye kızmıştım. Ama bir kaç gün tekrar oynayınca anladım ki çok zaman alıyor. Küp çalışmaya vakit bulamamaya başladım. Video çekip yayınlamaya da zamanım kalmıyor. Havuza girmeyi de istiyorum.” dedi. Serin ise “Anne bence biz sadece hafta sonu Nintendo oynayalım. Hafta içi çalışmalarımızı, el işi projelerimizi yapalım.” dedi. Derin ve ben memnuniyetle bu teklifi kabul ettik. Çocuklar büyüyüp, deneyimledikçe daha iyi anlıyorlar. Onlarla gurur duyuyorum. Böylece kendi zamanlarını planlama sorumluluğunu alarak büyük olgunluk gösterdiler.

Günler böylece su gibi akıp geçti. Bir kaç gündür yazı yazamamanın verdiği rahatsızlıkla, sabah erken kalkıp yazmayı planlayarak uykuya daldım.